NASA’nın James Webb Uzay Teleskobu ilk kez ölümün eşiğindeki bir yıldızın fotoğrafını çekti. Fotoğraf ilk kez NASA tarafından düzenlenen etkinlikte paylaşıldı. Bilim insanları yıldızların bu aşamasının daha önce hiç görüntülenmediğini belirttiler. NASA tarafından paylaşılan fotoğraf ‘Sakura çiçeğine’ benzetildi.
İşte o olağanüstü fotoğrafa dair detaylar…
James Webb Uzay Teleskobu, NASA tarafından 2021 yılında fırlatıldı. Webb Uzay Teleskobu kızılötesi astronomiye yönelik uzaya gönderilen en güçlü teleskop olarak biliniyor ve evrenimize dair hiç görülmemiş fotoğraflar çekebiliyor.
Webb Uzay Teleskobu, uzaya fırlatıldığından beri evrenimizin son derece etkileyici fotoğraflarını çekmeyi başardı. Bu fotoğraflara da her geçen gün bir yenisini ekliyor. 14 Mart’ta yayınlanan Wolf-Rayet (WR) 124 adlı yıldızın fotoğrafı da bir ilke imza attı. NASA tarafından yayınlanan bu fotoğraf 2021 yılından beri çekilen ‘en nadir’ görüntüler arasında yer aldı.
Bilim tarihinde ilk kez ölümün eşiğinde olan bir yıldızın fotoğrafı çekildi. NASA, bir yıldızın süpernovaya dönüşmeden önceki halini ilk kez fotoğraflamayı başardı.
WR 124 adlı bu yıldız Yay takımyıldızında ve 15 bin ışık yılı uzaklıkta yer alıyor. Yıldızın ilk gözlemlenmesi 2022 yılının Haziran ayında yapılmıştı. Bu görüntülemeler esnasında yıldızın aşırı parlak olmasından dolayı ölümünün yaklaştığı anlaşılmıştı. Webb Uzay Teleskobu’nun çektiği bu fotoğraf ilk kez ABD Havacılık ve Uzay Ajansı (NASA) tarafından Texas’ta düzenlenen ‘South by Southwest’ etkinliğinde yayınlandı. Bu fotoğrafla birlikte insanlık tarihinde ilk kez bir yıldızın süpernovaya dönüşmeden önceki anının fotoğrafı çekilmiş oldu.
Bir yıldızın ölüm aşamalarında gaz ve toz bulutu ortaya çıkıyor. Çekilen bu fotoğrafta da yıldızın üst kısımlarında toz ve gaz ‘haleleri’ görülebiliyor. NASA’nın paylaştığı bu fotoğraf Sakura çiçeğine (açmakta olan bir kiraz çiçeği) benzetiliyor. Evrende var olan bu denli büyük bir yıldızın ölümüyle, dünyamızda açan minik bir çiçeğin benzemesi ne kadar hoş, değil mi?
WR 124 yıldızı Güneş’in tam 30 katı kadar kütleye sahip ve şimdiye kadar uzaya 10 tane Güneş büyüklüğünde ‘parçacık’ saçtığı biliniyor.
Süpernova, enerjisi zaman içerisinde biten büyük yıldızların büyük bir şiddetle patlamasına deniyor. Büyük bir Süpernova’nın patlama esnasında yaydığı parlaklık ise Güneş’in yüz milyon katına kadar çıkabiliyor. Patlamadan sonra ortaya çıkan parçacıklar zaman içerisinde soğuyor, yıldızdan uzaklaşıyor ve ‘kozmik toz’ oluşturuyor.
Süpernova sonucunda oluşan ‘kozmik toz’ evrenin en önemli yapı taşı olarak nitelendiriliyor. NASA’lı bilim insanlarının açıklamalarına göre ortaya çıkan toz, ‘yıldızları şekillendiriyor, gezegenleri oluşturuyor ve Dünyamızdaki yaşamın yağı taşları dahil olmak üzere moleküller oluşması ve bir araya gelmesi için bir platform görevi görüyor.’ Yani, evrende var olan en küçük canlının veya oluşumun moleküllerinde bile devasa büyüklükte bir süpernovanın ‘parçacıkları’ görülebiliyor.
Bir yıldızın süpernova evresinin fotoğraflanmış olması erken evrenimizin nasıl geliştiğine dair yapılan çalışmalara büyük katkılar sağlayabilir.
Bilim insanları ilk kez fotoğraflanan bu safhanın sadece bazı yıldızlarda yaşandığını belirtiyor. Projede yer alan Avrupa Uzay Ajansı bilim insanı Macarena Garcia Marin, ‘Bu safhayı daha önce hiç böyle görmemiştik, çok heyecan verici.’ ifadelerini kullandı. Bu sebeple büyük bir yıldızın bu aşamadan geçişinin sadece fotoğraflanması değil, yakalanmış olması bile son derece önemli.
Bilim insanları büyük yıldızların süpernovaya dönüşmeden önce bu son aşamayı bazen yaşamadıklarını belirtiyor. Elde edilen bu detaylı görüntüler ise yaşam döngülerinin anlaşılmasında kritik bir öneme sahip. Gökbilimciler ‘kozmik tozun’ nasıl meydana geldiğine ve dolayısıyla erken evrenin nasıl oluştuğuna dair çalışmalarında bu görüntülerden yararlanabilecekler.
Bakalım bizi daha ne gibi gizemler bekliyor!
