Hayatımızın içinde hem fiziken hem de ruhen bağlandığımız olgular var. Büyük resme baktığımızda buna genel bir isim verirsek “Bağımlılık” diyebiliriz.
Bağımlılık sözü genelde ziyanlı alışkanlıkları nitelendiriliyor lakin kendimize ziyan verse de vermese de yapmaya devam ettiğimiz pek çok şey bağımlılık kapsamına girebilir.
Çoğu vakit fark etmediğimiz günlük hayatımızda da varlığını koruyanların yanında, duyunca “Bu kadarı da olmaz!” dedirten bağımlılıklar var. İşte insanları etkileyen; ruhsal, sosyolojik hatta biyolojik etkenler doğuran farklı bağımlılık cinsleri:
1) Parmak emme bağımlılığı
Listenin başında parmak emme bağımlılığı yer alıyor. Parmak ya da emzik emmek, bebeklerde sakinleştirici bir tesire sahiptir. Bebeklik ve çocuk periyodunda sütten kesilme ile birlikte ortaya çıkan parmak emme isteği şayet ebeveyn tarafından engellenmeze ergenlik ve yetişkinlikte de devam edebiliyor. Bu bağımlılık uzun müddet devam ettiğinde; ağız içinde meselelere, emilen parmak boyutunun uzamasına, çene bozukluğuna, sosyalleşememeye ve dişlerin yamuk çıkması üzere önemli sorunlara yol açıyor.
2) Dövme bağımlılığı
Bireyler genelde unutmak istemediği anları hatırlamak, estetik göründüğü için ya da manalı bulduğu için yaptırıyor. Bir defa yaptırdıktan sonra önünü alamayan ve daima yeni dövmeler yaptırmaya devam eden çokça insan var. Bilhassa son vakitlerde gençleri etkisi altına alan dövme bağımlılığı pişmanlık doğuran sonuçlara neden olabiliyor. Dövme yaptırmayı abartıp tüm vücuduna hatta yüzlerine kadar dövme yaptırmak, geri dönüşü güç olan bağımlılıkla sonuçlanıyor.
3) Çalışma bağımlılığı
Halk arasında “işkolik” olarak bilinen bu bağımlılık çeşidi bireyi ruhsal açıdan çöküşe sürükleyebilecek kadar önemli meseleler oluşturabilir. İşini özveri ile yapmanın ötesine geçip, artık iş yerini hayatının odak noktası yapan bireyler, toplumsal etraftan uzaklaşınca yavaş yavaş yalnızlaşmaya başlıyor. O denli ki iş bağımlısı olan beşerler gece başını yastığa koyduğu anda bile daima çalışma hayatını düşünmektedir.
4) Estetik bağımlılığı
Sağlık gayesiyle yapılan müdahaleler dışında, günümüz çağdaş çağında başlayan estetik furyası birçok insanı içine almayı başardı.
Özellikle gençler ve bayanlarda görünen estetik ameliyat olma bağımlılığı vücudunda daima yeni bir kusur aramasına sebep oluyorken, bir yandan da ruhsal açıdan tatminsizlik hissini körüklüyor. Kendiyle barışık olmanın ortasına duvar ören estetik bağımlılığı geri dönüşü güç ve hakikaten uzak yapay bir görünüşe sebep oluyor.
5) Kafein bağımlılığı
Eğer her sabah yorgun uyanıyor ve uyanır uyanmaz eliniz kahveye gidiyorsa muhtemelen kafein bağımlısı olabilirsiniz. Kafein bağımlıları insan bedeninin günlük gereksinimi dışında kafein ölçüsü alarak buna karşı duyarsızlaşmaya başlıyor ve kahve gereksiniminin sonu git gide artıyor. Kahve içemediklerinde agresifleşmeye başlayan bireylerde el titremeleri üzere önemli sorunlar oluşabiliyor.
6) Beden geliştirme bağımlılığı
Spor esnasında yapılan idmanlar hudut sisteminde çeşitli kimyasalları salgılar. Endorfin ve dopamin olarak bedende dolaşan bu kimyasalla vücutta bir zevk yahut ödül duygusu yaratır. Bu durum da vakitle insan vücudunda bağımlılığa yol açmaktadır.
Başta insan vücuduna kazandırılmış en yanlışsız bağımlılık tipi olarak görünse de vakitle kas geliştirme ve antrenman bağımlılığı önemli sıkıntılara yol açıyor.
7) Çikolata bağımlılığı
Şeker günlük hayatta çabucak hemen herkesin yediği besinler içerisinde yer almaktadır. Meyvelerde bulunan bir ölçü şeker insan vücudu için yeterliyken çikolatanın tüketim kültürü tarafından piyasaya sürülmesiyle birlikte reddedilemeyen besinler ortasında birinci sırada yer alıyor.
Çikolata bağımlıları gün içeresinde sıklıkla çikolata yer ve yemediklerinde agresifleşme, mutsuz hal sergileme üzere çeşitli tepkiler gösterir. Çikolata içerisinde uyuşturucuyu andıran, beynin serotonin hormonu salgılamasına yol açan alkaloidler içerir. Seratonin hormonu ise beşere; canlılık, memnunluk ve zindelik hissi verir. Çikolata yendiğinde, bağımlılığa neden olan his ve vazgeçememe dürtüsü ise bundan kaynaklıdır.
