Mehmet ŞimşekDerleyen: Oğuzcan Atış / Milliyet.com.tr – Uzay çalışmaları başladığından bu yana birbirinden ilginç gelişmeler şüphesiz birçok defa yaşandı. Bunlar arasında yakın zamanda yaşanmış olmasının verdiği etkinin de katkısıyla en dikkat çekenlerden birisi Uluslararası Uzay İstasyonu’nda (ISS) dokuz ay boyunca mahsur kalan Butch Wilmore ve Suni Williams oldu. 5 Haziran 2024’te Boeing tarafından geliştirilen Starliner adlı deneysel bir uzay aracını test etmek için ISS’e fırlatılmıştı. 8 gün sürmesi planlanan görev, Starliner isimli araçta yaşanan teknik aksaklıkların oluşturduğu güvenlik riskleri sebebiyle yaklaşık 9 ay sürdü ve iki astronot bu süre boyun ISS’de mahsur kaldı. İki astronot, Starliner isimli aracın sahip olduğu riskler sebebiyle 19 Mart’ta SpaceX’in uzay aracı Dragon ile dünyaya geri geldi. Butch Wilmore ve Suni Williams, 9 aylık aksamanın ardından geçtiğimiz Pazartesi günü ilk kez konuştu.
Butch Wilmore (sağda) ve Suni Williams (solda)
ABD merkezli medya kuruluşu Fox News’e konuşan astronotlar, beklenmedik gelişmelerin yaşanmasının arkasında herkesin yaptığı hataların olduğunu söyledi. Uçuş testinin komutanı Butch Wilmore, görev sırasında sorması gereken soruları sormadığını ifade ederek NASA ve Boeing gibi kendisinin de suçlular arasında olduğunu söyledi.
‘SORMAM GEREKEN AMA SORMADIĞIM ŞEYLER VAR’
Boeing ve NASA’nın, kendilerinin görmediği ‘testlerdeki ve hazırlıklardaki eksikliklerden’ sorumlu olduğunu söyleyen Wilmore “Bunu itiraf etmem gerekiyor. Benim de sormam gereken ama sormadığım şeyler var. O zamanlar bu soruları sormam gerektiğini bilmiyordum. Ama geriye dönüp bakınca tüm bu sürecin yaşanacağına ilişkin sinyallerin orada olduğunu şimdi görebiliyorum. Bu işin yürümemiş olmasında herkesin payı var” dedi.
Boeing Starliner (arkada)
ABD Başkanı Donald Trump’ın görev devraldığı Biden yönetimine ilişkin ‘astronotları uzayda terk ettiği’ suçlamalarını şaşırtıcı bulduğunu dile getiren Wilmore “Söylediklerine inanmamak için bir nedenim yoktu. Biz orada olduğumuz sürece bizim güvenimizi kazanmışlardı” diye konuşarak, Biden yönetiminin, NASA’nın insanlı uzay uçuşu programına verdiği desteği rahatlatıcı ve güçlendirici olarak yorumladı.
Uzay istasyonunda planlanandan daha uzun kalacaklarını ilk anladıklarında yeni görevlere hazırlandıklarını dile getiren Wilmore “Eve geç gideceğimiz belli olunca istasyonda en iyisini yapmamız gerektiğini düşündüm. Hemen işe koyulmaya ve bize verilen görevleri üstlenmeye hazırdık” dedi. Görev süresinin uzayacağını öğrendiğinde aklına ilk olarak ailesinin geldiğini söyleyen Wilmore, ilk zamanlar kızının lise yıllarını kaçırmaktan endişe ettiğini ancak bir süre sonra çocuklarını bu gibi durumlara dayanacak şekilde yetiştirdiğini hatırladığını dile getirdi.
“Planladığımız şekilde eve dönemedik. Yani bir tanımda sıkıştık. Ama büyük resme baktığımızda sıkışmış değildik. Planlanmıştık, eğitilmiştik. Starliner envanterimizdeki en sağlam uzay aracı. Elimizde onun yapabildiği her şeyi yapabilecek başka bir araç yok.” – Butch Wilmore
‘HAYAL KIRIKLIĞI OLARAK NİTELENDİREMEM’
Boeing tarafından geliştirilen Starliner aracında yaşanan sorunların şirkete yönelik güvensizlik oluşuturup oluşturmadığı sorusuna “Ben bu durumu o şekilde nitelendiremem” diyen Suni Williams ise “Bir uzay aracı, tüm farklı sistemleri bir araya getirme biçimi bakımından oldukça karmaşıktır” dedi.
Trump’ın kendileri hakkında yaptığı açıklamaları yorumlamaktan kaçınan Suni Williams, ISS’de kaldığı süre boyunca kendi işine odaklandığını söyleyerek “Orada biraz dar görüşlü oluyorsunuz. Sadece işinizi yapıyorsunuz. Dolayısıyla aşağıda neler olup bittiğinin pek farkında olmuyorsunuz” diyerek “Biz sadece yaptığımız şeye odaklanmıştık ve takımın bir parçası olmaya çalışıyorduk. Elbette bazı şeyler duyduk” dedi.
SpaceX Dragon
TRUMP VE MUSK, BIDEN’I SUÇLAMIŞTI
Trump ve Musk, Şubat ayında Biden yönetiminin astronotları ‘siyasi nedenlerle’ Uluslararası Uzay İstasyonunda bıraktığını ileri sürmüşlerdi. Geçtiğimiz hafta NASA sözcüsü Bethany Stevens, Fox News’e yaptığı açıklamada, astronotların güvenli bir şekilde dönmesinden Trump yönetiminin sorumlu olduğunu belirterek, “Başkan Trump’ın müdahalesi olmadan bu gerçekleşmezdi“ dedi.
NASA Kennedy Uzay Merkezi Direktörü Janet Petro, Trump yönetiminin dönüş zamanlamasını etkilediğini belirten adımlar attığını söylemişti. Petro “Başkan Trump’ın talimatı doğrultusunda NASA ve SpaceX, takvimi bir ay öne çekmek için gayretle çalıştı” demişti.
