Bilim insanları, tektonik hareketler kapsamında kıtaların birbirinden ayrılmasının, dünya yüzeyine elmas püskürten patlayıcı püskürmelerini tetikleyebileceğini söyledi.
Araştırmada, elmasların yerkabuğunun 150 kilometre altında olduğu ve “Kimberlit” adı verilen patlamalarla çok hızlı bir şekilde yüzeye çıktığı belirtildi.
İngiliz Profesör Thomas Gernon, bu kimberlitlerin saatte 18 ila 133 km hızla hareket ettiğini ve bazı patlamaların Vezüv Yanardağı benzeri gaz ve toz patlamaları yaratmış olabileceğini söyledi.
Araştırmacıların, kimberlitlerin en çok, Pangea’nın parçalanması sırasında olduğu gibi, tektonik plakaların kendilerini büyük şekillerde yeniden düzenledikleri zamanlarda meydana geldiğini fark ettiklerini belirten Gernon, “Elmaslar yüz milyonlarca hatta milyarlarca yıldır kıtaların tabanında oturuyor. Onları aniden harekete geçiren bir uyarıcı olmalı, çünkü bu patlamaların kendileri gerçekten güçlü, gerçekten patlayıcı” dedi.
KEŞFEDİLMEMİŞ ELMAS YATAKLARI
Araştırmacılar kimberlit patlamalarının, yaklaşık 180 milyon yıl önce güney süper kıta Gondwana‘nın parçalanmasından yaklaşık 25 milyon yıl sonra, bugünkü Afrika ve Güney Amerika’da başladığını tespit ettiler.
Bu örüntüleri neyin yönlendirdiğini anlamak için derin kabuk ve üst mantonun çoklu bilgisayar modellerini kullanan araştırmacılar, tektonik plakalar birbirinden ayrıldığında, kıtasal kabuğun tabanının inceldiğini, aynı zamanda üstteki kabuğun uzadığını ve vadiler oluşturduğunu keşfettiler.
Araştırmacılara göre bu bulgu, yarık bölgelerinin yakınında başlayan ve daha sonra kıta içlerine doğru ilerleyen kimberlit patlamalarıyla görülen gerçek yaşam modeliyle eşleşiyor.
“Bu temel ve son derece organize bir fiziksel süreçtir” diyen Gernon, ortaya çıkan bulguların keşfedilmemiş elmas yataklarının aranmasında faydalı olabileceğini söyledi.
