Mehmet ŞimşekABD Başkanı Donald Trump’ın Suudi başkenti Riyad’da yapılan Amerika-Rusya-Ukrayna görüşmeleri sonrasında ilan ettiği “Karadeniz’de ateşkes için iki taraf da ‘Evet’ dedi. Savaşın dışında tutulacak Karadeniz inisiyatifi yakında çalışmaya başlayacak” sözleri üzerinden bir gün bile geçmeden Rusya ile Ukrayna bir dizi yeni şart sıralamaya başladı.
TRUMP: RUSYA OYALIYOR
Hatta yeni gelişmelerden sıkılan Trump çıktığı Newsmax kanalında “Hem Ukrayna, hem de Rusya savaşın sona ermesini istiyor. Bundan eminim. Ancak Rus tarafı ateşkes sağlanmasında ayak sürüdüğü, oyalama taktiği izlediğini de gözüyorum. İşadamı olarak zamanında ben de benzer taktiklere başvuruyordum” demesi dikkat çekti.
MOSKOVA’NIN 3 TALEBİ
ABD tarafından ilan edilen Karadeniz inisiyatifinin çalışır hale gelebilmesi için Rus tarafı kendi şartlarını ekledi. Karadeniz’de ticaretin yeniden canlanması için Ukrayna limanlarına giden gemilerin denetlenmesi şartını koştu. Rus tarafının ikinci şart olarak batılı ülkelerin Rusya’nın tarım sektörüne uyguladığı yaptırımların kaldırılması ve tarım sektörüne hizmet veren “Rosselhozbank” bankasının kara listeden çıkartılmasını talep etti. Rusya üçüncü şart olarak Karadeniz üzerinden dünya pazarlarına çıkacak tahıl yüklü kendi gemilerine yüksek sigorta uygulanmamasını ve gemilerin tüm limanlara serbestçe girişinin sağlanmasını da istedi. Moskova son talebi olarak Rusya’nın ihraç etmeyi düşündüğü suni gübreye uygulanan yaptırımların da kaldırılmasını talep etti.
UKRAYNA’NIN ŞARTLARI
ABD’nin Karadeniz inisiyatifine Ukrayna’nın itirazları da gecikmedi. Rusya’nın sağlanacak anlaşmaya kendi şartlarını dikte edemeyeceğini belirten Kiev, “Ukrayna, zaten Rus donanmasını batı Karadeniz sularından püskürtmüş durumda. Karadeniz’de ateşkes ilan edilecekse hiçbir Rus savaş gemisi Batı Karadeniz sularında varlık gösteremez. Sivil ticari gemileri denetlemeyi talep edemez. Rus savaş gemilerinin bahsettiğimiz bölgeye girmesi durumunda hedefimiz olacağı şimdiden bilinmeli. Ukrayna’nın ikinci şartı Odessa şehrinin de limanıyla birlikte anlaşmaya dahil edilmesi. Rusya’nın füze veya dronlarla Odessa’ya saldırması durumunda anlaşmanın bozulmuş sayılacağı ifade edildi.
MACRON’DAN TÜRKİYE’YE ÖVGÜ
ABD arabuluculuğunda Karadeniz inisiyatifinin çalışır hale gelmesi için Amerikan heyetinin önümüzdeki günlerde taraflarla yeniden masaya oturup detayları görüşmesi de planlanıyor. ABD yönetimi Karadeniz inisiyatifinin çalışır hale gelebilmesi için denetçi üçüncü taraf olarak Türkiye’nin hizmetlerine başvurabileceği de siyasi gözlemciler tarafından dile getirilmeyi başlandı. Bu arada Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron dün Zelenski’yi Elysee Sarayı’nda ağırladı. Ukrayna’ya 2.15 milyar dolarlık yeni bir askeri yardım sözü veren Macron, Türkiye’nin Rusya ve Ukrayna arasındaki arabuluculuk faaliyetlerinden ise övgüyle söz etti.
KARŞILIKLI HAVA SALDIRILARI SÜRÜYOR
Karadeniz sularını savaştan uzak tutma girişimi yanı sıra ABD Başkanı Trump’ın Ukrayna savaşında 30 günlük kısmi ateşkes inisiyatifi de şimdilik tökezliyor. Rusya ile Ukrayna tarafı karşılıklı cephe gerisine saldırıların devam ettiğini ilan etti. Ukrayna Savunma Bakanlığı dün gece Rusya’nın Ukrayna topraklarına 117 kamikaze dron saldırısı düzenlediğini açıkladı. Rusya Savunma Bakanlığı ise Ukrayna dronlarının Kırım Yarımadası, Bryansk ve Kursk bölgelerinde Rus enerji alt yapısını yeniden hedef aldığını duyurdu.
