Maraş merkezli depremin ardından bölgeye giderek çalışmalara katılan İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu, Antakya’da karbon elyaf yöntemiyle güçlendirilen ve üç depremde de yıkılmayan binayı inceledi. İmamoğlu, “25 yıl kentsel dönüşüm açısından boşa harcandı. Bu hızla devam edilirse de 100 yılda ancak tamamlanabilir. O yüzden İstanbul’da olası bir depremde yıkılacağı kesin olan binalarda insanlarımızı kaybetmemek için acilen karbon elyaf yöntemiyle koruma sistemine geçiyoruz” dedi.
Karar gazetesine konuşan İmamoğlu, İstanbul’da dönüşümü yapılamadığı için depreme dayanıksız olarak belirlenen binaların güçlendirilmesi için yeni projesini açıkladı.
İmamoğlu, Antakya Sümerler Mahallesi Belediye Kooperatif Evleri’nde karbon elyaf yöntemiyle güçlendirildiği için 3 kez arka arkaya yaşanan şiddetli depreme rağmen ayakta kalan binayı inceledi. Etrafındaki benzer binalar yıkılırken ayakta kalan binanın ‘sırrının’, 13 yıl önce ‘karbon lifli polimerle’ yapılan güçlendirme çalışmasıydı. İmamoğlu, bu konudaki çalışmalara hız vererek, İstanbul’da kentsel dönüşümü yapılamadığı için herhangi bir depremde enkaza dönüşme riski taşıyan binalarda bir an önce bu güçlendirmenin yapılması için düğmeye bastı. Halen birçok binada uygulanmakta olan yöntemin yaygınlaşması için de yeni model geliştireceklerini belirten İmamoğlu şunları söyledi:
“Kaybedilen 25 yıl için içimiz yanıyor. Daha fazla beklemek ölüme davetiye çıkarmak demektir. O yüzden bir an önce karbon elyaf yöntemini İstanbullular’ın hizmetine sunacağız. Bunun için karbon elyafla güçlendirilecek binaların maliyeti için vatandaşa destek vereceğiz. Güçlendirme bedelini belediye olarak biz ödeyeceğiz, İstanbullular da bunu 3 yıla yayılan taksitlerle geri ödeyecekler. Böylelikle dayanıksız binaların en azından ayakta kalmasını ve ölüm riskinin azalmasını sağlayacağız.”
İmamoğlu ayrıca, şu anda yetersiz olan karbon elyaf üretim ve uygulama kapasitesini de ilk etapta beş katına çıkarılacağını belirterek “Vakit kaybetmeden bütün riskli binaları depreme dayanıklı hale getireceğiz. Bir yandan kentsel dönüşüm projelerimizi devreye sokacağız” dedi.
İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu, yeni projenin hafta sonu İstanbullulara açıklanacağını da sözlerine ekledi.
YIKILMAYAN BİNANIN ‘SIRRI’
Antakya Sümerler Mahallesi’nde 1975 yılında temeli atılan Belediye Kooperatif Evleri’nde bulunan A3 Blok depremde tamamen yıkıldı, A1 Blok ağır hasar gördü. A2 Blok ise, Kahramanmaraş Pazarcık ve Elbistan ilçeleri merkezli 7.7 ve 7.6’lık, Hatay Defne merkezli 6.4 büyüklüğündeki depremlere direnerek ayakta kaldı. A2 Blok’un ‘sırrı’, bina sakinlerinin anlatımıyla kamuoyu ile paylaşıldı. Yıkılmayan blokun, 2008 Ekim ayı ile 2009 Mart döneminde duvarlarında ‘lifli karbon polimer’ kullanılarak güçlendirildiği öğrenilirken, ilk kez denenen bu yöntem sayesinde depremde bir kişinin bile burnu kanamadı.
İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Başkanı Ekrem İmamoğlu, yıkılmayan blokta incelemelerde bulundu. İmamoğlu, Balıkesir Üniversitesi İnşaat Mühendisliği öğretim görevlisi Dr. Erkan Töre tarafından bilgilendirildi. Dr. Töre, yıkılmayan A2 Blok’un ODTÜ ve İTÜ tarafından, ağır hasar gören A1 Blok’un ise yerel bir mühendislik şirketi tarafından güçlendirildiğini belirterek, “Türkiye’de geliştirilen ve yönetmelikte de yer alan duvar güçlendirme yöntemiyle, dolgu duvarları karbon lifli polimerle güçlendiriyoruz. Böylece, taşıyıcı sistemin davranışlarını etkiliyoruz. Perde beton gibi bir dönüşüm sağlanıyor. İçeride incelemelerde bulunduğumuzda, güçlendirme çalışmalarının doğru çalıştığını tespit ettik. Yapı içinde güçlendirilmeyen bölümler, ağır hasarlı durumda. Ancak günün sonunda 2 binada yaşayan insanlar, kendi imkanlarıyla konutlardan çıktılar” bilgilerini paylaştı.
KARBON ELYAF YÖNTEMİ NEDİR?
Karbon elyaf, metallere oranla, gerilmeye karşı çok daha sağlam, mukavemeti yüksek ve hafif bir malzeme. Yüzde 95’ten fazlası karbon atomlarından oluşan, insan saçından daha ince filamentler halinde hazırlanıyor. Uygulanacak malzeme, 3000, 6000, 12000, 24000 gibi sayıda değişen filamentten oluşan iplikler şeklinde üretiliyor. Ardından bu iplikler dokunarak 1 mm’den daha ince kumaş haline getiriliyor. Karbon fiberin yapısı, çelikten 5 kat daha hafif olmasına rağmen, gerilmeye karşı çelikten daha dayanıklı olarak biliniyor. İplik yumuşaklığında olan lifler kolayca istenilen şekle getirilerek kolon, kiriş gibi uygulama yapılan yüzeylere epoksi reçine ile yapıştırılıyor. Bu yöntemin uygulandığı depreme dayanıksız binaların ayakta kaldığı ve ölümle sonuçlanan vakaların önlendiği belirtiliyor. (KAYNAK)
