Kadınlar… Ne çok şey söz ediyor bu söz. Bayan; anne, eş, çocuk, muvaffakiyet, akıl, vicdan, yürekli, gözü pek ve daha sayamakla bitmeyen bir sürü şey. Bayan; bakışından, saçından, bacağına kadar daima konuşulan, daima suçlanan, öldürülen, her türlü şiddete uğrayan… Aslında bir bayan özgür ise tüm dünya özgürdür. Bir bayanın gülüşü tüm hoşlukları getirir. Bir bayanın aklı tüm savaşları bitirebilir. Bu dünyayı bayanlar kurtaracak! Pekala, İran’da bayan olmak? Bunun yükü daha da ağır.‘
“DAMDAKİ SİNEMACILAR”
Bu yıl 20’nci yaşını kutlayan Milletlerarası Gezici Filmmor Bayan Sinemaları Şenliği, bugün kanılarından ötürü cezaevinde tutulan sinemacı bayanlara ithaf edilen “Damdaki Sinemacılar” kısmıyla başlıyor. Tahran doğumlu Mahnaz Mohammadi’nin tüm dünyada yayımlanan fakat İran’da hâlâ yasaklı olan “Oğul-Ana” isimli sineması yarın şenlikte saat 18.00’de gösterilecek. Bayan direktör ile sinemasını, İran’ı ve bayanları konuştuk.
– İran’da durum nedir?
Yeni jenerasyon İranlılar ayağa kalkıyor ve haklarını talep ediyor.
– Bayanların durumu şu an nasıl, siz hangi şartlarda yaşıyorsunuz?
İran’da bayan hareketinin üzerinden 112 yıl geçti. Bu yıllarda her vakit anti-feminist maddelerle karşı karşıya kalan ve hiç susmayan bayanlar. Mahsa Amini olaylarını yakından takip ettik ve akabinde tüm hanımlara âşık olduk. Bu özgürlük savaşçılarından bir kuşak, eşitsiz kanunlara karşı sessiz kalmadı ve ayağa kalktı.
“SOKAKLARA DÖKÜLÜYORLAR”
– Sizin tarafınız nasıldı, ne yaptınız ve nasıl çalıştığınızı düşünüyorsunuz, yani maviyi görüyor musunuz? Bayanlar umutlu mu? Destekleyen erkekler var mıydı?
– Filmmor Bayan Sinemaları Festivali’nde gösterilecek olan filminizden bahseder misiniz?
Dört yıl evvel, “Oğul-Anne” sinemasında İranlı bayanların durumu hakkında uyardım ve geleneğe nazaran kararlarında durmayan bir bayanın nasıl acı çektiğini ve ürettiğini gösterdim. Benim cezam tüm dünyada yayımlanan ancak İran’da hâlâ yasaklı olan bu sinemaydı. Fakat Amir parmaklıklar gerisinden çıktı ve görüyoruz ki bugünlerde mukadderatlarına karar vermek için İran’ın dört bir yanında sokaklara dökülüyorlar.
– Sinema bize ne anlatıyor?
İranlı bayanların neden sonlu olduğunu merak ediyorsanız bu sinema size gereğince sebep verecek.
“SEKTÖR DE EŞİTSİZ”
– Filmlerinizle birçok ödül kazandınız, ülkenizde bayan olmak sıkıntı, bayan direktör olmak ise çok güç. Bu sinemaları yaparken ne üzere sıkıntılarla karşılaştınız?
Sinema dalı dünyanın her yerinde bir erkek bölümüdür, bilmelisiniz ki bayan olarak girerseniz eşit bir erkekten iki kat daha fazla çalışmanız gerekir. Ve bir bayan olarak elde ettiğiniz muvaffakiyet yalnızca sizin için değil, tüm bayanlar içindir. Özgürlük umuduyla…
