NATO üyesi ülkelerin liderleri 11-12 Temmuz’da Litvanya’nın başkenti Vilnius’ta biraraya gelecek. NATO Liderler Zirvesi’nin ana gündem maddelerinden biri hiç şüphesiz Ukrayna olacak.
Zirvenin Rusya sınırına yakın Eski Sovyet Cumhuriyeti olan Litvanya’da düzenlenmesinin de Moskova yönetimine bir mesaj olduğu belirtiliyor.
Zirveye Türkiye’yi temsilen Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan katılacak.
Vilnius Zirvesi öncesi NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, İsveç Başbakanı Ulf Kristersson ve Cumhurbaşkanı Erdoğan 3’lü bir toplantı yapacak.
Toplantıda İsveç’in NATO’ya üyelik süreci ve sürecin ilerletilmesi görüşülecek. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın zirve kapsamında Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis’le de görüşmesi bekleniyor.
Erdoğan’ın Vilnius’ta ABD Başkanı Joe Biden ile de bir araya gelme ihtimali var
NATO Zirvesi’nde liderler kısa adı NRF olan NATO Açık mukabele gücünü gözden geçirecek ve 3 kademeli askeri güç konifigürasyonuna geçecekler.
Buna göre Avrupa Müttefik Kuvvetler Başkomutanı ihtiyaç halinde, NATO’ya bağlı ordulardan 100 bin askeri 10 gün içinde harekat alanına gönderme imkanına sahip olacak.
2. kademede ise 10 ile 30 gün içinde emrine 200 bin asker tahsis edilecek.
30 ile 180 gün içindeyse 500 bini aşkın askerle her tür harekat gerçekleştirebilecek.
NATO üyeleri savunma yatırım harcamalarının gözden geçirilmesine yönelik de karar alacak.
Geçtiğimiz zirvelerde belirlenen gayr safi yurt içi hasılanın yüzde 2’sinin savunma harcama limiti değil harcama tabanı olarak belirleyecekler.
Zirvede Ukrayna’ya yönelik kısa vadede bir üyelik yolu şimdilik görünmüyor
Zira NATO daha önce halihazırda Ukrayna’nın Rusya ile savaşı sürerken üyeliğe kabul edilemeyeceğini açıklamıştı.
Aksi halde NATO’nun kuruluş anlaşmasının “bir müttefike yapılan saldırıyı tüm müttefiklere yapılmış” sayan 5. maddesinin harekete geçirilmesi gerekecek.
Bu durum da NATO’nun Rusya ile direkt olarak karşı karşıya gelme riski taşıyor ve NATO bunun olmasını istemiyor.
Ukrayna’yla işbirliğinin artırılarak NATO-Ukrayna Komisyonu’nun NATO-Ukrayna Konseyi’ne çıkartılması öngörülüyor. Böylelikle Ukrayna ile NATO işbirliğinin yelpazesi ciddi oranda genişleyecek.
Rusya Dışişleri’nden NATO zirvesi öncesi Zaporijya çağrısı geldi. Zirvede Zaporijya Nükleer Santrali’nin güvenliğinin ele alınması gerektiği, NATO üyesi ülkelerinin çoğunluğunun santralde yaşanacak olası bir patlamadan etkilenecek menzilde olduğu belirtildi.
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy de zirve için Vilnius’ta olacak.
