Türkiye Liman İşletmecileri Derneği (TÜRKLİM) “Türkiye Limancılık Sektörü 2025 Raporu”nu yayımladı.
Küresel ekonominin büyümesiyle dünya ticaretindeki taşımacılığın yaklaşık yüzde 80’inden fazlasının gerçekleştirildiği deniz taşımacılığı da her yıl daha da büyüyor.
Rapora göre, dünya filosu bayrak siciline göre 100 GT ve üzeri kapasiteye sahip gemiler incelendiğinde, Liberya 5 bin 215 gemi ve 408,4 milyon DWT ile toplam deniz taşımacılığında en büyük paya sahip bulunuyor. Liberya’yı 8 bin 338 gemi ve 379,8 milyon DWT ile Panama, 4 bin 273 gemi ve 308,5 milyon DWT yük kapasitesiyle Marshall Adaları izledi. Bu 3 ülke 2023’te küresel gemi taşıma kapasitesinin yüzde 46,5’ini oluşturdu.
KÜRESEL KONTENYER OPERATÖRLERİ ARASINDA MSC İLK SIRADA
Küresel deniz ticaret filosu, 2024’te 1,37 trilyon dolar değere ulaşırken, ilk 10 gemi sahibi ülke toplam değerinin 3’te 2’sini oluşturdu. Yunanistan’ın, ulusal ve yabancı bayrak ile dünyadaki payı yüzde 16,9 olurken, onu yüzde 13,3 ile Çin, 10,4 ile Japonya izledi.
Küresel konteyner operatörleri arasında kapasite ve işlettiği gemi sayısı bakımından Şubat 2025 itibarıyla ilk sırada MSC yer aldı. MSC’nin işlettiği gemi sayısı 886 olurken, toplam kapasitesi 6,4 milyon TEU olarak ölçüldü.
İkinci sırada 735 gemi ve 4,5 milyon TEU ile Maersk, üçüncü sırada 663 gemi ve 3,9 milyon TEU ile CMA CGM, dördüncü sırada 515 gemi ve 3,3 milyon TEU ile COSCO ve beşinci sırada 300 gemi ve 2,4 milyon TEU ile Hapag-Lloyd yer aldı.
EN YÜKSEK KAPASİTE ARTIŞI KONTENYER TAŞIMACIĞINDA
Dünya deniz taşımacılığındaki yük 2024 yılında 2023’e kıyasla yüzde 2,3 artışla 12,35 milyar tondan 12,63 milyar tona ulaştı.
Söz konusu taşımacılıkta, 2022 ve 2023 yıllarında en fazla yük taşımacılığı kapasitesi 2024’te 5,7 milyar tonu aşan kuru dökme yük şeklindeki taşımacılıkta ölçüldü.
Kuru dökme yükü, 3 milyar ton ile ham petrol ve ürünleri, 1,9 milyar ton ile konteyner izlerken, diğer taşımacılık türleri 1,4 milyar ton ve gaz taşımacılığı 570 milyon ton olarak gerçekleşti.
KÜRESEL DENİZ TİCARET FİLOSU 2024’ÜN BAŞINDA YÜZDE 3,4 BÜYÜDÜ
2023 ve 2024 yıllarındaki değişimler incelendiğinde en yüksek kapasite artışı konteyner taşımacılığında olurken, tek düşüş yaşanan taşımacılık türü ham petrol ve ürünleri oldu.
Taşımacılıktaki büyümeye paralel olarak küresel deniz ticaret filosu da 2024 yılının başında yüzde 3,4 büyüme kaydetti.
Yıllık dünya filo büyümesindeki eğilimler incelendiğinde, söz konusu dönemde konteyner gemisi kapasitesi yüzde 7,7, sıvılaştırılmış gaz taşıyıcılarının kapasitesi ise yüzde 6,4 arttı.
Dünyanın toplam yük kapasitesi 2024’te bir önceki yıla göre yüzde 3,4 büyüyerek 2,3 milyar DWT’den 2,4 milyar DWT’ye yükselirken, bu kapasitenin yüzde 42,7’sini kuru dökme yük gemileri oluşturdu.
Kuru dökme yük gemilerinin kapasitesi ise söz konusu dönemde 3,1 artışla, 974,5 milyon DWT’den 1 milyar DWT’ye yükseldi. Bu dönemde en yüksek kapasite artışı ise yüzde 7,7 ile konteyner gemilerinde oldu.
305,8 milyon DWT’den 329,5 milyon DWT’ye yükselen konteyner gemilerindeki kapasite artışı, dünya deniz ticaret filosunun, deniz ticaretinin yapısındaki değişimlere paralel olarak geliştiğini gösteriyor.
Bu arada, ticarette zamanla konteyner kullanımının artmasıyla dökme yükle taşımacılık azalırken, buna istinaden konteyner gemilerinin ve diğer özel gemilerin payı genel kargo gemilerinin payını geçti.
